De keizer wordt gekroond

Dit is Aurelianus. Een keizer die buiten mijn verzameling valt omdat ik de zogenaamde 'soldatenkeizers' eigenlijk niet verzamel, maar wat een plaatje is dit. Ik kon deze munt echt niet weerstaan. Het mooie van veel latere keizers is dat je voor relatief weinig geld prachtige munten kan aanschaffen, en deze munt is hier een mooi voorbeeld van.

De vrouw op de achterzijde van deze munt kroont Aurelianus (in militair tenue) tot keizer. Deze Aurelianus was een Romeins keizer van 270 tot 275 en de tweede in een rij van verscheidene succesvolle 'soldatenkeizers' die het Romeinse Rijk hielpen zijn macht te herwinnen aan het eind van de 3e en het begin van de 4e eeuw n.Chr. Hij was een succesvol generaal en het was voor een groot deel aan hem te danken dat het eens machtige Romeinse rijk niet verder in elkaar zakte.

Tijdens zijn regering werd het rijk, na vijftien jaar aan opstanden, het verlies van twee derde van zijn territorium (aan het Palmyreense Rijk in het oosten en het Gallische keizerrijk in het westen) en verwoestende invallen van de Goten, herenigd. Zijn successen zouden het einde betekenen van de crisis van de derde eeuw, waardoor men hem de titel Restitvtor Orbis ("Hersteller van de Wereld") gaf. Dit staat ook op de achterzijde van de munt.

Door het verval van het Romeinse rijk waren er grote problemen met de waarde van het geld. De zilveren antoninianus (te herkennen aan het portret met stralenkroon) was verworden tot een koperen munt met een dun laagje zilver. De munten waren dus niet van zilver, maar 'verzilverd'. Aurelianus heeft het muntsysteem aangepast en een verbeterde versie van de antoninianus ingevoerd met een zuiverheidsgraad van 20 delen koper op 1 deel zilver.

Op deze munt is niet of nauwelijks zilver te zien, maar de patina is prachtig!

De munt staat ook op de (geweldige) website Wildwinds onder RIC 297 var. A, hier te vinden.

Livia

Weer een muntje uit de Julisch-Claudische familie. Een werkelijk prachtig portretje van een van de belangrijkste vrouwen uit de Romeinse geschiedenis. Dit is Livia, de vrouw van keizer Augustus en de moeder van keizer Tiberius.

Dit kleine bronzen muntje is niet in Rome geslagen. Het betreft hier een provinciale munt uit Augusta in de streek Cilicia. De stad Augusta is naar alle waarschijnlijkheid vernoemd naar Livia. Het is dus niet verwonderlijk dat zij wordt afgebeeld op de voorkant van deze bronzen munt.....

Augusta ligt ten noorden van de moderne stad Adana in Turkije, bij de rivier de Seyhan. De overblijfselen werden per toeval ontdekt in 1955, maar helaas zijn de uitgestrekte ruïnes van Augusta verwoest door het overstromingsgebied van de Seyhan-dam.

Zuil van Trajanus

Er valt wel een en ander aan te merken op deze denarius. Het is een 'ruw' exemplaar met wat beschadigingen hier en daar. Ook het standbeeld is helaas niet helemaal zichtbaar. Het hoofd van Trajanus ontbreekt. Maar.....het is wel een van de bekendste denarii van Trajanus, met een prachtig zichtbare zuil! En deze zuil valt nog steeds te bewonderen in Rome.

Over deze zuil is heel veel informatie te vinden op het internet. Ik vermeld hier daarom maar een paar feitjes....
De zuil herdenkt de overwinningen van keizer Trajanus in Dacië (het huidige Roemenië). De zuil bestaat uit 20 kolossale blokken wit marmer en is bijna 30 meter hoog (35 meter indien het voetstuk wordt meegerekend).
Op de munt is simplistisch weergegeven hoe een strook reliëfs rondom de zuil slingert. Op deze strook zijn meer dan 2.500 figuren (!) afgebeeld die als een soort van stripverhaal vertellen van de oorlogen in Dacië.
Nog een leuk feitje: om er voor te zorgen dat alle figuren er vanaf de grond even groot uitzien wordt de strook van de voet van de zuil tot bovenaan steeds breder. De reliëfs waren ook niet altijd wit, vroeger waren ze beschilderd in allerlei kleuren.

Het standbeeld van keizer Trajanus is later door een paus vervangen door een beeld van de heilige Petrus. Dit beeld kijkt nog steeds uit over het forum.

Tot slot een aardige legende....
Volgens deze legende werd de zuil van de ondergang gered door paus Gregorius de Grote. Hij wordt zo bewogen door een reliëf waarop Trajanus de moeder van een dode soldaat helpt dat hij god smeekt om de ziel van de heidense Trajanus uit de hel te redden. Zo geschiedde. Volgens diezelfde legende zou de tong van Trajanus intact zijn geweest toen de urn met de as werd opgegraven. De tong vertelde het verhaal van de redding uit de hel. Daarna werd het gebied rond de zuil heilig verklaard waardoor de zuil, in tegenstelling tot talloze andere Romeinse monumenten, bewaard bleef.

Knokpartij

Deze 'republikein' staat al een heel tijdje op mijn verlanglijstje. Een prachtige antieke 'foto' van een gevecht tussen soldaten. Een Romeinse soldaat (links) is in gevecht met een 'barbaar' en beschermt zijn strijdmakker die gevallen is. De verschillen in helm en gevechtstenue zijn nog goed te zien op deze munt.

Op de achterzijde van deze munt staat de naam van de muntmaker Thermus. De gewelddadige afbeelding is naar alle waarschijnlijkheid een verwijzing naar de dappere daden van zijn voorvader 'Quintus Minucius Thermus'.

Vermoedelijk heeft deze voorouder bij Scipio in Noord-Afrika gediend en tegen Hannibal gevochten. Toen hij consul werd in 193 v. Chr. kreeg hij de provincie Ligurië (in Noordwest Italië) toegewezen en heeft hij oorlog gevoerd tegen de Liguriërs. Wellicht heeft een van de gevechtshandelingen hem een 'corona civica' opgeleverd, een eerbewijs voor de militairen die het leven van een medesoldaat redden en stand hielen op die dag. Zie hier meer informatie over deze hoge militaire onderscheiding.

De gevechtshandeling op deze denarius lijkt overigens een wat simplistische weergave van een echt gevecht. Romeinse soldaten zwaaiden niet zo met hun 'gladius', maar gebruikten hun zwaard liever als stootwapen.

Deze Republikeinse munt is makkelijk te vinden, maar in het algemeen is de kwaliteit wat minder dan van deze munt. Ik ben er in ieder geval heel blij mee.

Romeins eeuwfeest

Toch weer een Flavische keizer.....
Een as van keizer Domitianus met een, wat mij betreft boeiende voorstelling. Hieronder een tekening van de achterzijde van deze munt.

Wat zien we nu op deze voorstelling ?
Met deze munt worden de zogenoemde 'seculiere spelen' van 88 n.Chr. herdacht. Deze spelen waren religieuze ceremonies, Ludi Saeculares, die om de 100 of 110 jaar in Rome plaatsvonden. In feite waren dit een soort van eeuwfeesten, die het einde van een mensenleven (maximaal 100 of 110 jaar) betekenden en het begin van een nieuw leven. 

De spelen werden in 249 en 140 v.Chr. gehouden, waarna ze ophielden tot keizer Augustus de spelen in 17 v.Chr. nieuw leven inblies. De spelen duurden drie dagen en drie nachten en begonnen met het brengen van offers aan de verschillende goden en godinnen, gevolgd door theater en atletiek.

De seculiere spelen van Domitianus zijn herdacht op een uitgebreide reeks munten. Op deze munt zien we keizer Domitianus voor een tempel een offer brengen in de aanwezigheid van twee muzikanten. De muzikant aan de linkerzijde speelt de lier en degene naast hem de fluit.

Het gat in deze munt is totaal niet storend en ligt 'keurig' buiten het hoofd van de keizer en buiten de voorstelling. Ik vind gaten in munten zelfs wel fascinerend. Zou iemand wellicht dit muntje hebben opgehangen als herinnering aan de spelen? Wie zal het zeggen....

Tot slot. De munt is schoongemaakt (overigens niet door mij). Het is nog wel aardig om te laten zien hoe de munt er uit zag voor de reiniging. 

Efeze

Dit is mijn tweede denarius in die aparte, oosterse stijl. De munt is geslagen in Ephesus (Efeze). Wederom een denarius met de afbeelding van keizer Vespasianus op de voorzijde. Op de achterzijde is Concordia afgebeeld, de godin van de eendracht en harmonie.

Efeze was in de oudheid een grote haven- en handelsstad aan de westkust van Klein-Azië in de huidige provincie Izmir in Turkije, tegenover het eiland Samos. De stad verdiende veel aan de haven, maar ook aan de muntmakerij.

Efeze beleefde een bloeitijd tijdens het Romeinse Rijk. De stad was het centrum van de verering van de godin Artemis. De grote tempel van Artemis in Efeze, een van de zeven wereldwonderen, werd in 262 vernield en leeggeroofd door de Goten.

De stad dankt haar bekendheid vooral aan twee van de Bijbelboeken: De brief van Paulus aan de Efeziërs en de Handelingen van de Apostelen.

Mijn andere munt in deze typische stijl is hier te vinden.

Burgerkroon

Op de achterzijde van deze denarius van keizer Vespasianus is de zogenaamde corona civica (burgerkroon) afgebeeld. Dit zijn eikenbladeren die in elkaar zijn geweven om een kroon te vormen. Deze krans was voorbehouden aan Romeinse burgers (soldaten) die het leven van medesoldaten redden door een vijand te verslaan en stand te houden op die plek. De bevrijde soldaten konden getuigen van deze grote moed en zo kon de dappere militair dit eerbewijs, de hoogste onderscheiding voor burgers (!) ontvangen.

Later werd deze kroon een voorrecht voor de Romeinse keizers, te beginnen bij Augustus, die de kroon ontving voor het redden van het leven van burgers door het beëindigen van de reeks burgeroorlogen.

Mijn eerste muntje

Onlangs heb ik een aantal denarii verkocht die in mijn ogen niet aantrekkelijk genoeg waren om in mijn verzameling te houden. Over dit muntje heb ik sterk getwijfeld vanwege de flinke slijtage......

Het is een denarius uit de zogenaamde 'Judaea Capta' serie. Dit is een serie herdenkingsmunten die zijn uitgegeven door keizer Vespasianus om de verovering van Judea te vieren en de vernietiging van de tweede Joodse Tempel door zijn zoon Titus in 70 n. Chr. tijdens de Eerste Joodse Opstand. Er zijn verschillende varianten van deze herdenkingsmunten. Op deze munt is op de achterzijde een (rouwende) gevangene afgebeeld, zittend naast een trofee, bestaande uit verschillende onderdelen van een wapenuitrusting.

Ik weet dat de munten uit de Judaea Capta serie enthousiast worden verzameld. Deze denarius komt overigens best veel voor, maar omdat ze gezocht zijn, zijn ze zeker in goede kwaliteit, best prijzig.

Ik kon het in iedereen geval niet over mijn hart verkrijgen om mijn allereerste muntje, met deze geschiedenis, in de verkoop te doen......