Claudius en Agrippina

 

Ik ben heel blij met deze monumentale munt.

Op de voorzijde van deze fraaie denarius staat keizer Claudius afgebeeld. Op de achterzijde staat het portret van zijn vierde vrouw, en tevens zijn nicht Agrippina de Jongere. Het opschrift AGRIPPINAE AVGVSTAE geeft haar eretitel weer. Agrippina draagt op deze afbeelding een diadeem van korenaren. Het slaan van deze munt was een belangrijke stap in de politieke promotie van Agrippina. Door haar op de munt te zetten, legitimeerde Claudius haar invloed en benadrukte hij haar rol als de nieuwe keizerin. Het was ook een manier om haar zoon Nero, die de geadopteerde zoon van Claudius was, als de toekomstige keizer te positioneren. Agrippina was de eerste keizerin die tijdens haar leven op Romeinse munten verscheen met de titel Augusta. Het portret van Agrippina met de korenaren is een krachtige symbolische verwijzing naar Ceres, de godin van de landbouw. Dit vergelijkt haar met een godin en benadrukt haar rol in de welvaart van het Romeinse rijk en de continuïteit en vruchtbaarheid van de keizerlijke dynastie.

Hieronder een tekening van de achterzijde van deze munt, waarop je goed kan zien hoe fraai het portretje van Agrippina is.

Overigens is Agrippina een unieke vrouw in de Romeinse geschiedenis. Zij was de zus van keizer Caligula, de vrouw van keizer Claudius, en de moeder van keizer Nero. En dan was zij ook nog de dochter van de beroemde en immens populaire generaal Germanicus. Tragisch genoeg wordt ook zij slachtoffer van het wrede bewind van Nero, en wordt zij een paar jaar later op bevel van de keizer vermoord.

Britannicus, zoon van Claudius

Tiberius Claudius Caesar Britannicus werd geboren op 12 februari 41 als zoon van keizer Claidius en zijn derde vrouw Messalina. Aanvankelijk droeg de prins, evenals zijn vader de (bij)naam Germanicus; dit werd door de senaat in Britannicus veranderd om Claudius te eren wegens zijn successen in Britannië. Nadat Messalina in 48 terechtgesteld werd, trouwde Claudius in 49 met zijn nicht Agrippina (minor). Deze vrouw overheerste Claudius volkomen en bracht hem ertoe haar eigen zoon Nero te adopteren. Na Claudius' dood in 54 wist Agrippina te bewerkstelligen dat Nero op de troon kwam. In het voorjaar van 55 werd Britannicus op bevel van Nero vergiftigd. Zijn as werd bijgezet in het mausoleum van Augustus.

Een afbeelding van Britannicus komt voor op enkele munten, waaronder dit provinciale bronzen muntje uit Phrygia. Phrygia ligt in Anatolië, het huidige Turkije. 

Op de voorzijde het hoofd van Britannicus met de Griekse letters ΒΡΕΤΑΝΝΙΚΟΣ ΚΑΙΣΑΡ. Dit betekent Britannicus Caesar. Op de achterzijde de letters ΠΟΛΕΜΩΝΟΣ ΥΙΟΥ ΖΗΝΩΝΟΣ ΛΑΟΔΙΚΕΩΝ rondom een afbeelding van een driepoot (tripod) met slang. De Griekse letters gaan over de heerser Antonius Polemon, zoon van Zenon.

De standvastige keizer met lange nek

 

Als verzamelaar van munten van de Julisch-Claudische familie moest ik deze bijzondere as van keizer Claudius gewoon hebben. Het portret van Claudius met lange nek is werkelijk prachtig. Op de achterzijde is Constantia afgebeeld, met het randschrift "Constantiae Augusti", oftewel standvastigheid van de keizer. De godin Constantia was de Romeinse verpersoonlijking van standvastigheid of doorzettingsvermogen. 

Onder Claudius is voor het eerst deze afbeelding met randschrift verschenen. Vast niet toevallig. Na de chaotisch verlopen troonopvolging door Claudius was het belangrijk om aan het volk te laten weten dat de nieuwe keizer standvastig is, zowel in persoon als ook militair. Immers, Constantia draagt hier een militair tenue.

Nero en Augustus

Dit is een volgende tetradrachme in mijn serie van Nero. Deze munt heeft Nero op de voorzijde en Augustus op de keerzijde. Ze dragen allebei de stralenkroon. Nero was ongetwijfeld trots op zijn familieband met de populaire keizer Augustus. Via zijn moeder was hij een achter, achterkleinzoon van deze keizer. Nero is de laatste keizer van de Julisch-Claudische dynastie, ging roemloos ten onder, en pleegde uiteindelijk zelfmoord.

Claudius sestertius

Een sestertius van een keizer uit de Julisch-Claudische dynastie. 

Dit is keizer Claudius. Op de keerzijde wordt een eikenkrans afgebeeld met daarin de letters EX SC OB CIVES SERVATOS. Deze legende is een dankbetuiging van de senaat en het volk van Rome aan de keizer voor het redden van het leven van de burgers. Het verwijst terug naar de dankbetuigingen die aan Augustus werden gegeven in 27 v.Chr., toen de senaat hem de corona civica (burgerkrans – hier afgebeeld als de eikenkrans) en de clipeus virtutis (schild van dapperheid) toekende.

Augustus en het standbeeld

Een fraai muntje met op de voorzijde het hoofd van Octavianus als Apollo. Het monument dat op de keerzijde wordt afgebeeld, is een standbeeld van Octavianus op een zuil, versierd met de boegen (rostra) van buitgemaakte of vernietigde vijandelijke schepen. Het monument werd op het Forum Romanum opgericht ter herdenking van de zeeoverwinning op Marcus Antonius, die in de burgeroorlog verslagen werd. Door dit monument lijkt de overwinning in de burgeroorlog op een overwinning op een buitenlandse vijand.

Nero en de adelaar

Munt van Nero, geslagen in 68 n.Chr in Rome.

Op de voorzijde het gelauwerd hoofd van Nero en op de achterzijde de legioensadelaar tussen twee standaarden
Deze denarius is een redelijk zeldzaam type. Het is een van de laatste munten geslagen door Nero, en lijkt een poging te zijn om in de gunst te komen bij de Romeinse legioenen in de provincies, die begonnen te rebelleren tegen zijn grillige heerschappij. Het werkte niet.

De beroemde veldheer

Marcus Vipsanius Agrippa is tijdens zijn leven niet geëerd met een eigen munt. Wel zijn tijdens zijn leven munten geslagen waarop hij samen met zijn goede vriend Augustus wordt afgebeeld. Zijn bekendste munt is bovenstaande munt die postuum is geslagen tijdens de regeerperiode van Caligula. Deze munt is in grote aantallen geslagen, een halve eeuw na zijn dood (!).

Op deze aantrekkelijke munt wordt zijn derde consulaat vermeld. Ook staat in het omschrift dat hij de zoon (Filius) is van Lucius Agrippa (Lucii). Op de achterzijde staat (bijna vanzelfsprekend) Neptunus, de god van de zee (daar heeft Agrippa immers de belangrijkste overwinningen behaald). Neptunus heeft in zijn rechterhand een kleine dolfijn en in zijn linkerhand een trident (drietand). 

Agrippa werd in hetzelfde jaar geboren als zijn jeugdvriend Octavianus. Hij was de zoon van Lucius en van eenvoudige komaf. Hij was vanaf zijn jeugd een boezemvriend van Octavianus, de latere keizer Augustus. Agrippa gaf blijk van grote militaire capaciteiten, vooral op zee. Hij haalde een overwinning in de slag van Nauloque bij Mylea, waarbij Sextus Pompeus werd verslagen. 

Hij was tevens de grote winnaar van de zeer beroemde zeeslag bij Actium waarbij de zeevloot van Marcus Antonius en Cleopatra werd verslagen. Agrippa trouwde met de dochter van keizer Augustus, Julia. Zij kregen vijf kinderen,waarvan Agrippina de moeder was van de latere keizer Caligula. Hij werd tribuun, gouverneur van Syria en later van Roma. Hij werd benoemd als mederegent en opvolger van Augustus. Hij liet als gouverneur van Roma waterleidingen, de thermen en het pantheon bouwen. Agrippa stierf op 51-jarige leeftijd, ten gevolge van verwondingen opgelopen tijdens een militaire missie. Zijn as werd bijgezet in het mausoleum van Augustus. De begaafde militair, staatsman en bouwmeester werd door velen gewaardeerd.

Adlocutio

Dit is mijn tweede sestertius van keizer Caligula. De munt toont aan de ene kant het portret van Caligula en aan de andere kant een staande afbeelding van de keizer die een toespraak houdt. Dit is de scène die bekend staat als de adlocutio cohortium wat in het Latijn "toespraak tot de troepen” betekent.

Caligula is gekleed in toga en staat op een verhoging met achter hem een veldstoel (sella castrensis). Hij spreekt de praetoriaanse garde toe. De vijf soldaten dragen helmen, schilden en ceremoniële zwaarden (parazonia). Ook dragen zij de legioensadelaars.

Veel Romeinse munten dragen de letters SC, een afkorting voor "senatus consultum". Het feit dat deze letters ontbreken op deze munt suggereert dat de munt niet is uitgegeven met goedkeuring van de senaat. Dit lijkt een duidelijke boodschap te zijn geweest van de keizer, namelijk dat zijn gezag niet werd verzekerd door de senaat, maar door zijn relatie met de praetoriaanse garde.

Zijn voorganger, keizer Tiberius, liet in zijn testament een bedrag van 1.000 sestertii na aan alle lijfwachten van de garde, een bedrag dat Caligula snel verdubbelde toen hij zich realiseerde dat zijn macht grotendeels afhankelijk was van de steun van de preatoriaanse garde. De betalingen werden gedaan tijdens een ceremonie die vermoedelijk op de keerzijde van de munt staat afgebeeld.

Een ontzettend boeiende historische afbeelding op deze munt en een fijne aanvulling op mijn collectie.

Nero en de triomfboog

Een fraaie sestertius met Nero op de voorzijde en de boog van Nero op de achterzijde. Deze boog van Nero (Latijn: Arcus Neronis) was een triomfboog.

De boog is tussen 58 en 62 opgericht, ter ere van de Parthische overwinningen van Corbulo, een belangrijke generaal onder keizer Nero. Deze generaal moest later overigens zelfmoord plegen op bevel van de paranoïde Nero. De boog stond inter duos lucos op de Capitolijn, oftewel tussen de twee heuveltoppen.

De boog is waarschijnlijk direct na Nero's dood en zijn veroordeling tot damnatio memoriae afgebroken, want er zijn geen latere vermeldingen meer bekend in de antieke bronnen. Een andere mogelijkheid is dat de boog is verwoest door de branden van 69 of 80. We weten het niet…..

Munten zijn de enige bron waardoor we nu de boog kunnen reconstrueren. De eerste munten van dit type zijn waarschijnlijk geslagen in de Munt van Rome op de Arx, in welk geval de muntmeesters zeker de boog zelf hebben gezien en dus als voorbeeld hebben gebruikt voor de munten. Deze sestertius is overigens niet geslagen in Rome maar in Lugdunum.

De voorstelling is een eenvoudige gewelfde boog met een enkele doorgang en daarboven een quadriga (vierspan) met de keizer, geleid door de figuren Victoria en Pax. Op de hoeken staan bronzen beelden van Romeinse soldaten. Door de weergave in perspectief wordt het kolossale standbeeld van Mars benadrukt dat links in een nis staat. De pilaren en de boog zijn versierd met uitgebreide reliëfs, in die tijd nog vernieuwend en later op grote schaal toegepast. 

Caligula en de stier

Hoewel dit een iets minder populaire sestertius van Caligula is, ben ik er blij mee. Dat deze munt veelal goedkoper is dan andere sestertii van Caligula heeft alles te maken met de voorzijde van de munt. We zien hier immers niet een afbeelding van het karakteristieke hoofd van de keizer zelf, maar van Pietas, zittend, gesluierd, met een patera, en een arm rustend op een kleine figuur die staat en kijkt. Pietas is de personifciatie van deugd en vroomheid (dus eerbied voor de goden).

De achterzijde van deze sestertius is razend interssant. De voorstelling laat zien hoe Caligula een stier offert tijdens de inwijdingsceremonie van deze tempel. Een priester aan de linkerzijde, verantwoordelijk voor het slachten, houdt de stier vast voor het offerritueel. Een bediende rechts houdt een patera (heilige kom) vast.

Op de achtergrond is de met bloemenkransen versierde hexastyle tempel van Divus Augustus goed te zien. Later zou diezelfde tempel na branden worden opgeknapt, zodat het mogelijk is om de geschiedenis ervan op munten te volgen. 

Hoewel de tempel van Divus Augustus vaak op munten wordt afgebeeld zijn de grootte en precieze locatie onbekend. Het besluit om een ​​tempel aan Augustus te wijden werd genomen door de Romeinse senaat kort na de dood van Augustus. Het duurde echter nog een aantal jaren voordat de tempel eindelijk was voltooid en kon worden ingewijd door Caligula. Het doel van de keizer om zich met Augustus te verbinden is duidelijk: hij wilde zijn legitimiteit als afstammeling van Augustus benadrukken.

Spelen terwijl Rome brandt!

Ik had niet verwacht dat ik deze munt nog eens zou bezitten. Het is een bijzonder gewild type en in een acceptabele kwaliteit moeilijk te vinden. Waarom is deze munt (het is overigens een as) zo gewild?

Munten van Nero zijn sowieso gezocht. Er zitten prachtige stukken tussen, door uitmuntende muntmeesters gemaakt. Nero heeft ook altijd een aantrekkingskracht gehad op mensen die ook maar een beetje geïnteresseerd zijn in Romeinse geschiedenis. Vraag mensen om een Romeinse keizer te noemen en Nero komt zeker voorbij...... 

Wat dit specifieke type zo bijzonder maakt is de figuur op de achterzijde. Het is Apollo Citharoedus, oftewel een beeld van Apollo met cithara (lier). 

Hieronder staat een plaatje van een beroemd beeld, te vinden in het Vaticaan. De figuur wordt afgebeeld met een laurierkroon, een sierlijke mantel en natuurlijk de lier. De mantel is ook op mijn muntje nog goed te zien.

Apollo is de god van de muziek, schone kunsten, poëzie en meer. Dat juist Apollo op de achterzijde staat is daarom niet toevallig. Nero was erg gecharmeerd van Apollo en identificeerde zich graag met deze godheid. Hij trad vaak op met lier voor een weinig kritisch publiek dat soms ook gewongen werd zijn optredens bij te wonen. Heel goed mogelijk dat de figuur op de achterzijde van mijn munt niet Apollo is, maar Nero zelf die muziek maakt. Dit weten we echter niet 100% zeker omdat op de munt zelf (legende) niets over de figuur wordt vermeld.

Wat de munt verder heel interessant maakt, is dat in de oude geschiedenis al over deze munt werd gesproken. Suetonius besprak de munt in zijn keizersbiografieën. Zo schreef hij dat keizer Nero na zijn zogenaamde 'succesvolle' muziekoptredens in Griekenland verschillende standbeelden van hem als lierspeler liet plaatsen en dat ook een munt van de keizer als lierspeler werd geslagen. 

Tot slot ging het gerucht dat de beruchte brand in Rome, die een deel van de stad in as legde, was gesticht door handlangers van Nero zelf, met als doel om ruimte te maken voor het gouden paleis (domus aurea) dat hij wilde bouwen. Het verhaal gaat ook dat hij de lier speelde toen Rome brandde......

Livia in een carpentum

Opnieuw een munt die van mijn verlanglijst af kan. Deze sestertius is best gewild. Het is een wat ruwe munt met de nodige slijtage, maar dat zegt vooral dat deze sestertius waarschijnlijk door vele handen is gegaan, een mooie gedachte!
Tiberius heeft deze munt uitgegeven ter ere van zijn moeder Livia.

Op de voorzijde zie je duidelijk een kar met twee wielen, wat versieringen aan de voorzijde en zijkanten, en twee muilezels die de kar trekken. Zo'n kar wordt een carpentum genoemd (ons woord kar is hier van afgeleid!).

De legende op de voorzijde is nog vrij goed leesbaar. Er staat SPQR IVLIAE AVGVST. Deze letters staan voor: de senaat en het volk van Rome voor Julia Augusta. Naar alle waarschijnlijkheid is dit een verwijzing naar de 'supplicatio' afgekondigd door de senaat in 22 n. Chr. ter ere van het herstel van Livia van een ernstige ziekte.

Livia was de echtgenote van keizer Augustus en moeder van de latere keizer Tiberius. Zij had het voorrecht om in een carpentum naar de spelen te rijden, waarschijnlijk omdat zij als priesteres tijdens de spelen mocht plaatsnemen naast de Vestaalse maagden. Vestaalse maagden en andere priesteressen mochten in een carpentum rijden.

Op de achterzijde rondom SC staan de letters TI CAESAR DIVI AVG F AVGVST P M TR POT XXIIII, Tiberius Caesar zoon van de goddelijke augustus, hogepriester, volkstribuun voor de 24ste maal.

Nemausus

Deze munt staat al jaren heel hoog op mijn verlanglijstje!
Het is een historisch buitengewoon interessante munt. Samen met de afbeelding van een geketende krokodil met een bek vol tanden maakt dit een populair type, vooral in mooie staat.
De voorzijde van deze aantrekkelijke munt toont Augustus aan de rechterzijde rug aan rug met generaal Marcus Agrippa die het bevel had gevoerd tijdens de Slag om Actium in 31 v.Chr. Dat deze generaal samen met Augustus op de munt wordt afgebeeld geeft wel aan hoe groot de vriendschap tussen beiden geweest moet zijn!
Agrippa draagt hier een 'rostrale kroon', een hoofdbedekking in de vorm van een boeg van een schip bedoeld voor een commandant op zee. De eerste munten tonen Augustus blootshoofds, terwijl op latere munten, zoals deze, een lauwerkrans wordt toegevoegd.

De keerzijde toont Egypte in de vorm van een krokodil, geketend aan een palmboom met ​​de afgekorte stadsnaam COL NEM. De geketende krokodil staat voor het onderwerpen van Egypte aan het Romeinse rijk en het verslaan van Marcus Antonius en Cleopatra in de beroemde slag om Actium.

De letters COL NEM hebben betrekking op de kolonie in Nemausus, nu Nimes in Frankrijk, waar Romeinse soldaten die Augustus hadden gediend in de burgeroorlog tegen Marcus Antonius en Cleopatra, in alle rust konden genieten van hun pensioen.

De laatste serie van deze munten, waaronder ook dit exemplaar heeft de letter P onder de kinnen van beide heren staan. Pater Patriae (PP) is een titel die voor het eerst werd toegekend aan Augustus in 2 v.Chr. Dit betekent dat deze munt na deze datum geslagen moet zijn.

Tot slot staan op de voorzijde onder elkaar de letters IMP en DIVI F. Dit betekent de imperator (Augustus) als zoon (Filius) van de goddelijke (DIVI) Julius Caesar.

Hieronder nog een tekening van deze munt. Op deze tekening kun je goed zien hoe de munt er uit ziet zonder slijtage....

Nero en Zeus

Dit is een tetradrachme (kortaf: tet) van Nero met de god Zeus op de keerzijde. Dit is niet mijn eerste tet, ik heb er al een paar verzameld door de jaren heen. Ik ben dol op deze dikke zilveren munten. De munt is geslagen in Alexandria in Egypte (in die tijd een provincie van het Romeinse rijk.....).
Ik merk dat het verzamelen van tets steeds populairder wordt, ook al omdat er op de keerzijde soms afbeeldingen staan die niet makkelijk te vinden zijn op Romeinse munten, of die zeer kostbaar zijn.....
Een voorbeeld hiervan is de tet met Poppaea op de keerzijde. Dit was een van de vrouwen van Nero. Volgens de verhalen stierf zij met haar ongeboren kind omdat Nero haar in de buik had getrapt. Elders op deze blog is dit muntje te vinden.

Caligula met zijn vader

Hier ben ik heel blij mee. Een denarius van de keizer Caligula met zijn vader Germanicus op de achterzijde. Dit is een belangrijke aanvulling op mijn verzameling. Ik wil graag de '12 caesars' in zilver compleet hebben. Caligula in zilver is moeilijk te vinden en als er eentje op de markt komt moet je snel zijn en diep in de portemonnee tasten. Dit is daarom mijn duurste muntje tot nu toe.

Wat een mooie kop !

Zoals ik al eerder op mijn blog heb vermeld, heb ik een zwak voor munten van Nero. De patina op deze dupondius is werkelijk prachtig.

De munt is eenvoudig herkenbaar als dupondius omdat Nero een zogenaamde stralenkroon draagt. Ik heb nog een munt van Nero met Victoria op de achterzijde. Zie hier.

Bronzen van Nero met een afbeelding van Victoria komen veel voor en zijn dus in het algemeen beter betaalbaar dan andere types. Maar goed, Nero is en blijft een populaire keizer voor menig muntenverzamelaar en daarom blijven de prijzen hoog!

Livia

Weer een muntje uit de Julisch-Claudische familie. Een werkelijk prachtig portretje van een van de belangrijkste vrouwen uit de Romeinse geschiedenis. Dit is Livia, de vrouw van keizer Augustus en de moeder van keizer Tiberius.

Dit kleine bronzen muntje is niet in Rome geslagen. Het betreft hier een provinciale munt uit Augusta in de streek Cilicia. De stad Augusta is naar alle waarschijnlijkheid vernoemd naar Livia. Het is dus niet verwonderlijk dat zij wordt afgebeeld op de voorkant van deze bronzen munt.....

Augusta ligt ten noorden van de moderne stad Adana in Turkije, bij de rivier de Seyhan. De overblijfselen werden per toeval ontdekt in 1955, maar helaas zijn de uitgestrekte ruïnes van Augusta verwoest door het overstromingsgebied van de Seyhan-dam.

De mooie Antonia

Hier ben ik echt heel blij mee. Ik probeer zoveel mogelijk leden van de Julisch-Claudische familie te verzamelen en dit is een waardevolle aanvulling met een heel prominent lid van de familie.

Antonia Minor (de Jongere) werd 36 v.Chr. geboren en was een dochter uit het huwelijk tussen Marcus Antonius en Octavia Thurina Minor, een zus van keizer Augustus. Zij zou haar beroemde vader niet leren kennen want hij pleegde zelfmoord. Als erfgename van haar vader was Antonia een schatrijke vrouw.

Zij trouwde met Nero Claudius Drusus en kreeg met hem verscheidene kinderen waarvan slechts drie volwassen werden: Germanicus, Livilla en de latere keizer Claudius.

Over haar zoon Claudius, wiens ziekelijk uiterlijk onder andere Augustus zorgen baarde, zou ze gezegd hebben dat dat hij "geen eindproduct van de natuur was, maar slechts een ruwe schets".

Antonia had haar kleinzoon Gaius (Germanicus) voor een zekere dood behoed door hem jarenlang te beschermen tegen de gevaarlijke omgeving van de keizerlijke familie. Nadat Gaius keizer was geworden, adviseerde Antonia hem gedurende zijn eerste maanden. Zij kreeg de titel Augusta toegekend en alles leek zeer goed te gaan. Ze stierf echter op 1 mei 37. Sommige bronnen vermelden dat Gaius genoeg had van haar inmenging en haar vergiftigde, andere verhalen zeggen dat hij haar tot zelfmoord heeft gedreven.

Deze dupondius is uitgegeven door keizer Claudius ter nagedachtenis aan zijn moeder 'Augusta Antonia'. De keizer staat op de achterzijde afgebeeld met toga en simpulum.

Oh Messalina

Omdat ik altijd op zoek ben naar leuke munten uit de tijd van de Julisch-Claudische keizers kwam ik deze provinciale munt van Messalina tegen.
Het valt niet mee om munten te vinden van de vrouwelijke familieleden van deze keizers, en zeker niet voor een redelijke prijs. Van Messalina, de derde vrouw (augusta) van keizer Claudius, zijn alleen maar provinciale munten met haar afbeelding te vinden. Dit is een Egyptische munt, een Billon Tetradrachme uit Alexandrië.

Keizer Claudius staat op de voorzijde van de munt en Valeria Messalina op de achterzijde, met twee kinderfiguurtjes in haar uitgestrekte rechterhand en twee grote korenaren in haar linkerhand. De kinderfiguurtjes zijn naar alle waarschijnlijkheid de twee kinderen die zij met Claudius heeft gekregen: Claudia Octavia en Britannicus.

Over Messalina
Over Messalina zijn veel verhalen bekend die haar in een kwaad daglicht stellen. De verhalen gaan vooral over haar ontrouw aan de keizer. Zo ging het gerucht dat zij een kamertje had in een bordeel waar ze, onder de schuilnaam Lycisca, seks had met zoveel mogelijk mannen.
Toen de keizer in 48 de stad uit was om de havens in Ostia te inspecteren, trouwde Messalina met de senator Gaius Silius. Het is niet duidelijk of dit een echt of een schijnhuwelijk was, maar Claudius pikte dit niet, en liet de senator ombrengen (overigens met een aantal andere feestgangers). Messalina kreeg de keuze: zelfmoord plegen met een dolk of executie. Ze durfde geen zelfmoord te plegen, en werd daarom gedood door een officier van de Praetoriaanse garde.

Het is zeer de vraag of alle verhalen over de seksuele escapades van Messalina op waarheid berusten. De geschiedschrijvers hadden er soms belang bij om eerdere keizers en hun familieleden zwart te maken. En dan zijn roddels over ontrouw en allerlei seksuele uitspattingen natuurlijk een beproefde tactiek......

Ik heb overigens nog een Billon Tetradrachme, eentje van Poppaea, de vrouw van keizer Nero.