woensdag 16 oktober 2019

Gallische krijger


Een heel interessant muntje uit de tijd van de Romeinse republiek.

Interessant omdat het muntje een kartelrand heeft. Zo'n munt heet een serratus.
Ook interessant omdat op de achterzijde van deze munt een Gallische krijger op een tweespan (biga) wordt afgebeeld. Als je goed kijkt dan kun je zien dat hij (behalve een speer en schild) een 'carnyx' met zich meedraagt. Een carnyx is een Keltisch blaasinstrument, vaak gebruikt op het slagveld. Zie een foto uit Wikipedia hieronder.




Dat de krijger een Galliƫr is, daarover is geen discussie. Zo is het schild, door het patroon, duidelijk herkenbaar als een Gallisch schild. Dat de krijger de beroemde Gallische koning Bituitus zou kunnen zijn, daarover is wel veel twijfel, en we weten dit dus gewoon niet.

In de afsnede van deze munt (onder de krijger) staan de letters LLICCNDOM. Deze letters verwijzen naar twee magistraten, namelijk L. Porcius Licinus (L LIC) en Cnaeus Domitius Ahenobarbus (CN DOM). Deze laatstgenoemde Domitus heeft overigens wel iets met koning Bituitus. Het was namelijk zijn vader die de koning gevangen heeft genomen en als oorlogstrofee meenam naar Rome. Zou de krijger op dit muntje dan toch de koning kunnen zijn?

Een andere bijzonderheid van deze munt is dat er vijf verschillende typen bestaan omdat er vijf verschillende namen van muntmeesters op de voorzijde voorkomen. Dit is de minst zeldzame L. Pomponius.

donderdag 10 oktober 2019

Arm prinsje


Een kleurrijke sestertius met het jonge hoofd van Philippus II, zoon van de keizer Philippus I Arabs. 

Philippus II was eerst caesar en werd later naast zijn vader nog even medekeizer. Zijn vader werd vermoord in de strijd om het keizerschap met Trajanus Decius. 
Toen dit nieuws Rome bereikte werd ook zijn zoon vermoord door de Praetoriaaanse garde. Het verhaal gaat dat hij in de armen van zijn moeder stief. Het jochie werd maar 12 jaar........

Op de achterzijde van de munt kun je lezen dat hij op het moment van het slaan van deze munt nog geen keizer was. Hier staan de letters PRINCIPI IVVENT (jonge prins).

Elders in deze blog kun je munten vinden van zijn vader (Philippus I) en moeder (Otacilia Severa). De munten herdenken de duizendste verjaardag van Rome.


De neus van Nerva


Ik realiseerde mij onlangs dat in mijn verzameling nog geen keizer Nerva voorkomt. Nerva is de eerste uit het rijtje van de zogenaamde 'goede keizers'. De andere vier zijn: Trajanus, Hadrianus, Antoninus Pius en Marcus Aurelius. Ik ben vooral nog op zoek naar een mooie sestertius van Nerva, maar deze denarius kon ik echt niet weerstaan. De beroemde neus van de keizer is niet te missen!

Wat valt er behalve de prominente neus nog meer te vertellen over deze keizer. Hij werd keizer in de onstuimige periode na de dood van keizer Domitanus, die vermoord werd door de Praetoriaanse Garde. Hij had daarvoor al een aantal jaren gediend onder Nero en de Flavische keizers.

Tijdens zijn 65ste levensjaar werd hij gekozen als keizer door de Romeinse senaat, de eerste keer in de geschiedenis dat dit op deze manier gebeurde (!). Zijn keizerschap was heel kort, minder dan twee jaar lang, en werd gekenmerkt door financiƫle problemen en een zwak leiderschap over het Romeinse leger. Zijn grootste verdienste was ongetwijfeld dat hij Trajanus adopteerde en hiermee een vreedzame troonopvolging had geregeld.

Nog aardig om te vertellen. Op de achterzijde van deze munt staan vier belangrijke attributen van de priester, dit zijn van links naar rechts:

een simpulum: dit is een soort van soeplepel waarmee bijvoorbeeld de wijn in een patera (offerschaal) werd geschept;
een aspergillum: deze 'kwast' werd gebruikt om heilig water mee te sprenkelen;
een kan: hierin werd vloeistof (water, wijn e.d.) bewaard dat tijdens de offerceremonie werd gebruikt;
een lituus: dit is een staf die werd gedragen door de priester, de augur. De keizer was overigens de hogepriester, in het latijn: pontifex maximus. Als je goed kijkt zie je op de voorzijde van de munt ook de letters PM die hierop duiden.