zaterdag 5 december 2020

De machtige keizerin Julia Domna


Dit is om meerdere redenen een heel interessant muntje. De keizerin die hier wordt afgebeeld is Julia Domna. Zij was vermoedelijk een van de machtigste keizerinnen die het Romeinse Rijk heeft gehad. Haar man was keizer Septimius Severus, haar zonen Geta en Caracalla. Ze reisde met haar man mee op zijn veldtochten en kreeg daarom de titel Mater Castrorum (moeder van de legerkampen). Na de dood van haar man kende de senaat haar de tot dan toe ongekende titels Mater Senatus en Mater Patriae toe (moeder van de senaat en moeder des vaderlands).

Toen haar zoons beiden keizer waren geworden, was de haat tussen hen zo groot dat ze besloten het rijk te verdelen in een oostelijk, met Geta als keizer, en westelijk deel, met Caracalla als keizer. Julia Domna kwam echter tussenbeide en verhinderde de splitsing ("Jullie kunnen misschien het rijk wel tussen jullie verdelen, maar niet jullie moeder!"). Julia Domna werd echter door Caracalla verraden nadat zij op zijn voorstel een ontmoeting tussen haar twee zoons had geregeld - zogenaamd om de geschillen bij te leggen. Maar na Geta's aankomst werd hij voor haar ogen, waarschijnlijk zelfs in haar armen, door Caracalla's soldaten vermoord. 

Toen uiteindelijk ook haar oudste zoon werd vermoord (zij verbleef toen in Syriƫ), was zij wanhopig en overwoog zelfmoord maar zag hiervan af toen Macrinus haar te kennen gaf dat zij haar titels kon behouden. Zij begon echter een campagne tegen Macrinus, die haar daarop naar Rome verbande. Daar aangekomen met de as van haar zoon, pleegde zij uiteindelijk alsnog zelfmoord door in hongerstaking te gaan.

De achterzijde van deze munt is ook heel interessant. Hier wordt de godin Isis afgebeeld. Ze staat met haar linkervoet op een boeg, en voedt haar kindje Horus. Achter haar staat het roer van een schip tegen een altaar aan. Allemaal mooie symboliek! De boeg en het roer verwijzen naar de reizen die Isis maakte, op zoek naar haar vermiste broer en echtgenoot Osiris. Isis was een zeer populaire godin in het oude Egypte, vooral ook omdat zij de godin was voor vruchtbaarheid en gezondheid.

Een afbeelding van een Egyptische godin op een Romeinse munt is best bijzonder. Mogelijk staat Isis symbool voor Julia Domna zelf en is het kindje haar zoontje Caracalla. De letters SAECVLI FELICITAS (gelukkige tijden) lijken hier ook naar te verwijzen.