Nero en de triomfboog

Een fraaie sestertius met Nero op de voorzijde en de boog van Nero op de achterzijde. Deze boog van Nero (Latijn: Arcus Neronis) was een triomfboog.

De boog is tussen 58 en 62 opgericht, ter ere van de Parthische overwinningen van Corbulo, een belangrijke generaal onder keizer Nero. Deze generaal moest later overigens zelfmoord plegen op bevel van de paranoïde Nero. De boog stond inter duos lucos op de Capitolijn, oftewel tussen de twee heuveltoppen.

De boog is waarschijnlijk direct na Nero's dood en zijn veroordeling tot damnatio memoriae afgebroken, want er zijn geen latere vermeldingen meer bekend in de antieke bronnen. Een andere mogelijkheid is dat de boog is verwoest door de branden van 69 of 80. We weten het niet…..

Munten zijn de enige bron waardoor we nu de boog kunnen reconstrueren. De eerste munten van dit type zijn waarschijnlijk geslagen in de Munt van Rome op de Arx, in welk geval de muntmeesters zeker de boog zelf hebben gezien en dus als voorbeeld hebben gebruikt voor de munten. Deze sestertius is overigens niet geslagen in Rome maar in Lugdunum.

De voorstelling is een eenvoudige gewelfde boog met een enkele doorgang en daarboven een quadriga (vierspan) met de keizer, geleid door de figuren Victoria en Pax. Op de hoeken staan bronzen beelden van Romeinse soldaten. Door de weergave in perspectief wordt het kolossale standbeeld van Mars benadrukt dat links in een nis staat. De pilaren en de boog zijn versierd met uitgebreide reliëfs, in die tijd nog vernieuwend en later op grote schaal toegepast. 

Caligula en de stier

Hoewel dit een iets minder populaire sestertius van Caligula is, ben ik er blij mee. Dat deze munt veelal goedkoper is dan andere sestertii van Caligula heeft alles te maken met de voorzijde van de munt. We zien hier immers niet een afbeelding van het karakteristieke hoofd van de keizer zelf, maar van Pietas, zittend, gesluierd, met een patera, en een arm rustend op een kleine figuur die staat en kijkt. Pietas is de personifciatie van deugd en vroomheid (dus eerbied voor de goden).

De achterzijde van deze sestertius is razend interssant. De voorstelling laat zien hoe Caligula een stier offert tijdens de inwijdingsceremonie van deze tempel. Een priester aan de linkerzijde, verantwoordelijk voor het slachten, houdt de stier vast voor het offerritueel. Een bediende rechts houdt een patera (heilige kom) vast.

Op de achtergrond is de met bloemenkransen versierde hexastyle tempel van Divus Augustus goed te zien. Later zou diezelfde tempel na branden worden opgeknapt, zodat het mogelijk is om de geschiedenis ervan op munten te volgen. 

Hoewel de tempel van Divus Augustus vaak op munten wordt afgebeeld zijn de grootte en precieze locatie onbekend. Het besluit om een ​​tempel aan Augustus te wijden werd genomen door de Romeinse senaat kort na de dood van Augustus. Het duurde echter nog een aantal jaren voordat de tempel eindelijk was voltooid en kon worden ingewijd door Caligula. Het doel van de keizer om zich met Augustus te verbinden is duidelijk: hij wilde zijn legitimiteit als afstammeling van Augustus benadrukken.