Mijn eerste muntje

Onlangs heb ik een aantal denarii verkocht die in mijn ogen niet aantrekkelijk genoeg waren om in mijn verzameling te houden. Over dit muntje heb ik sterk getwijfeld vanwege de flinke slijtage......

Het is een denarius uit de zogenaamde 'Judaea Capta' serie. Dit is een serie herdenkingsmunten die zijn uitgegeven door keizer Vespasianus om de verovering van Judea te vieren en de vernietiging van de tweede Joodse Tempel door zijn zoon Titus in 70 n. Chr. tijdens de Eerste Joodse Opstand. Er zijn verschillende varianten van deze herdenkingsmunten. Op deze munt is op de achterzijde een (rouwende) gevangene afgebeeld, zittend naast een trofee, bestaande uit verschillende onderdelen van een wapenuitrusting.

Ik weet dat de munten uit de Judaea Capta serie enthousiast worden verzameld. Deze denarius komt overigens best veel voor, maar omdat ze gezocht zijn, zijn ze zeker in goede kwaliteit, best prijzig.

Ik kon het in iedereen geval niet over mijn hart verkrijgen om mijn allereerste muntje, met deze geschiedenis, in de verkoop te doen......

Mijn miniatuursoldaatjes

Wees niet bezorgd, mijn muntenverzameling blijft centraal staan op deze weblog......

Deze pagina zal ik gebruiken om zo nu en dan een nieuw aangeschafte miniatuur toe te voegen. Deze miniatuur (54 mm) komt van het Oekraïense bedrijf 'AllTinSoldiers'. Ook deze legionair is geschilderd in Rusland door het bedrijf 'Spbsouvenir'. Hieronder nog een mooie foto van de wintermantel. 

Marius

Weer een uitstapje naar mijn andere hobby, miniaturen van het Romeinse leger. Dit is de zogenoemde 'Marius pakezel'. Deze benaming is afkomstig van de generaal en staatsman Marius die zijn soldaten opdroeg om voorraden op hun rug mee te sjouwen. Dit mooie werkje (54 mm) is van tin en gemaakt door het Spaanse bedrijf 'Andrea Miniatures'. Dit bedrijf is wereldberoemd om zijn prachtige miniatuurtjes. Het schilderen (niet onbelangrijk) is in Rusland gedaan. In Sint-Petersburg werken veel getalenteerde schilders. De naam van het Russische bedrijf dat deze soldaat met ezel heeft geschilderd is 'Spbsouvenir' (Silver Dream Studio). Ik ben erg tevreden met dit resultaat !

De mooie Antonia

Hier ben ik echt heel blij mee. Ik probeer zoveel mogelijk leden van de Julisch-Claudische familie te verzamelen en dit is een waardevolle aanvulling met een heel prominent lid van de familie.

Antonia Minor (de Jongere) werd 36 v.Chr. geboren en was een dochter uit het huwelijk tussen Marcus Antonius en Octavia Thurina Minor, een zus van keizer Augustus. Zij zou haar beroemde vader niet leren kennen want hij pleegde zelfmoord. Als erfgename van haar vader was Antonia een schatrijke vrouw.

Zij trouwde met Nero Claudius Drusus en kreeg met hem verscheidene kinderen waarvan slechts drie volwassen werden: Germanicus, Livilla en de latere keizer Claudius.

Over haar zoon Claudius, wiens ziekelijk uiterlijk onder andere Augustus zorgen baarde, zou ze gezegd hebben dat dat hij "geen eindproduct van de natuur was, maar slechts een ruwe schets".

Antonia had haar kleinzoon Gaius (Germanicus) voor een zekere dood behoed door hem jarenlang te beschermen tegen de gevaarlijke omgeving van de keizerlijke familie. Nadat Gaius keizer was geworden, adviseerde Antonia hem gedurende zijn eerste maanden. Zij kreeg de titel Augusta toegekend en alles leek zeer goed te gaan. Ze stierf echter op 1 mei 37. Sommige bronnen vermelden dat Gaius genoeg had van haar inmenging en haar vergiftigde, andere verhalen zeggen dat hij haar tot zelfmoord heeft gedreven.

Deze dupondius is uitgegeven door keizer Claudius ter nagedachtenis aan zijn moeder 'Augusta Antonia'. De keizer staat op de achterzijde afgebeeld met toga en simpulum.

Commodus de gladiator

Ik was onmiddellijk in de ban van deze sestertius. De keizer is Commodus. Op de achterzijde berijdt deze keizer een quadriga (vierspan). De paarden lijken in de mist te verdwijnen. De versierselen op de kar zijn nog zichtbaar. De groene patina is prachtig.

De munt weegt ruim 23 gram. Op de foto hieronder is goed te zien hoe dik de munt is.

Over deze keizer is veel te vertellen.
Commodus is een zoon van keizer Marcus Aurelius die in 180 overleed. Commodus, pas 18 jaar oud, was ineens de enige keizer van het hele Romeinse Rijk. Commodus voerde als keizer weinig oorlog. In feite hield hij zich vooral bezig met de leuke dingen van het leven, terwijl het besturen van het enorme rijk werd overgelaten aan een handjevol vertrouwelingen, zoals de kamerheer Saoterus, een vrijgelatene. Door zijn vrijgevigheid en het organiseren van talrijke spelen bleef Commodus populair bij het leger en het volk. Veel van het geld dat hiervoor nodig was ontving hij door belasting te heffen bij de Romeinse elite. Het was een kwestie van tijd voordat de ontevredenheid van de elite zou leiden tot couppogingen. Een van de beroemdste samenzweringen is die van zijn zuster Lucilla. Deze poging om de keizer te vermoorden mislukte en Lucilla werd verbannen naar Capri, waar Commodus haar later alsnog liet doden.

Commodus hield zich vooral bezig met sporten als paardrijden, wagenrennen en gevechten. Dit niet alleen privé maar soms ook in het openbaar. De elite sprak schande van zijn gevechten in de arena als gladiator. Gladiatoren waren in hun ogen qua status gelijk aan acteurs en prostituees. Een keizer hoorde hier alleen naar te kijken, niet eraan deel te nemen. Verder vocht Commodus met allerlei exotische dieren. Een keer doodde hij honderd leeuwen op één dag. Toen Commodus een keer een struisvogel had onthoofd, bracht hij de kop naar de tribune van de senatoren, alsof hij hiermee een onheilspellende boodschap wilde afgeven. Volgens Cassius Dio vonden de senatoren in kwestie dit zo lachwekkend dat ze op laurierbladeren kauwden om hun lachen in te houden

Al sinds het begin van zijn keizerschap probeerde Commodus zichzelf als een god neer te zetten, waarbij hij zich vaak liet afbeelden als Hercules.

In 191 woedde er een paar dagen een hevige brand in Rome, die de stad ernstige schade toebracht. Commodus greep dit aan om de stad om te dopen in  'Colonia Lucia Annia Commodiana', dit tot afgrijzen van de Senaat. Ook zijn eigen naam liet hij regelmatig veranderen. Hij noemde zich op enig moment 'Lucius Aelius Aurelius Commodus Augustus Herculeus Romanus Exsuperatorius Amazonius Invictus Felix Pius'. Alle maanden van het jaar moesten een van zijn namen krijgen.

Toen Commodus in december 192 aankondigde dat hij van plan was om op 1 januari als consul én als gladiator het nieuwe jaar in te luiden, ging hij  te ver.  Zijn concubine Marcia had Commodus de avond voordat hij zijn plan zou uitvoeren gesmeekt om voorzichtiger te zijn en de naam van Rome niet door het slijk te halen. Marcia ontdekte toen tot haar schrik dat haar eigen naam bovenaan een dodenlijst van Commodus stond. Uiteindelijk werd worstelaar Narcissus, de sparringpartner van Commodus, ingeschakeld om tegen een hoge beloning de keizer te wurgen......

Hieronder nog een antieke medaillon met een vergelijkbare afbeelding van Commodus in een quadriga (niet in mijn bezit !). Op deze afbeelding is goed te zien hoe mijn munt er zonder veel slijtage zou hebben uitgezien. En dan ook zeker buiten mijn budget zijn gevallen...

Het 2e legioen

Marcus Antonius kon tijdens de slag bij Actium beschikken over 23 legioenen, in totaal zo'n 115.000 man. Veel van deze legioenen had hij overgenomen van Julius Caesar. Om deze legioenen te kunnen betalen liet Marcus Antonius munten slaan door meereizende muntmeesters. De munten die hiervoor gebruikt werden worden 'legioendenarii' genoemd en zien er allemaal hetzelfde uit. Op elke munt staat voor welk legioen deze bedoeld was. Deze denarius was bedoeld voor het tweede legioen (LEG II). Naar alle waarschijnlijkheid was het zilver door zijn geliefde Cleopatra beschikbaar gesteld. Uiteindelijk verloor Marcus Antonius de slag van Octavianus waarna hij en Cleopatra naar Egypte vluchtten en daar zelfmoord pleegden. Hierna werd Octavianus alleenheerser van het Romeinse rijk en de eerste keizer (Augustus).

Op de voorzijde van deze mooie munt is een galei (quinquereme) met roeiers naar rechts afgebeeld. De roeispanen en de hoofden van de roeiers zijn goed zichtbaar!

Het omschrift op de voorzijde (bovenaan) luidt ANTAVG, dit betekent Antonius Augurus. De betekenis van de letters onderaan de voorzijde is als volgt. Tresviri of Triumviri Rei Publicae Constituendae Consulari Potestate (drie mannen met consulair gezag voor het inrichten van de staat), afgekort als III VIR.R.P.C, was de officiële wettelijke benaming voor het tweede triumviraat van Octavianus, Antonius en Lepidus in 43 v.Chr. Op de achterzijde zijn twee standaarden te zien met daartussen een legioenadelaar en het opschrift LEG II.

Wat nog aardig is om te vermelden is dat deze legioendenarii een laag zilvergehalte hadden. Daarom loonde het niet de moeite om deze munten op te potten of opnieuw te munten. Deze denarii zijn dus heel lang in circulatie gebleven. Veel gevonden exemplaren van dit type zijn daarom 'tot op het bot' versleten.

De legioendenarii worden fanatiek verzameld, sommige legioenen uit de serie zijn zeer zeldzaam en worden daarom, helaas, ook regelmatig vervalst. Deze denarius, LEG II, komt veel voor. Dat weten we onder andere omdat bij tellingen van grote muntvondsten de munten met LEG II meer voorkwamen dan de meeste andere legioenen. Onderstaand nog een mooi grafisch overzicht van muntvondsten, waaruit je eenvoudig kan afleiden welke legioendenarii meer en minder zeldzaam zijn.

Tot slot nog een prachtig reliëf van een groot Romeins oorlogschip of quinquereme, klaar voor de strijd bij Actium. Dit reliëf is afkomstig van Praeneste, nu Palestrina, een stadje ten Zuidoosten van Rome.

 

Het gereedschap van de priester

Deze denarius heb ik vooral aangeschaft vanwege de mooie weergave van de attributen van de priester (augur) op de keerzijde van deze munt.
De attributen zijn van links naar rechts:

• simpulum: dit is een soort van 'soeplepel' waarmee, bijvoorbeeld, de wijn in een patera (offerschaal) werd geschept;
• aspergillum: deze 'kwast' werd gebruikt om heilig water mee te sprenkelen;
• kan: hierin werd vloeistof (water, wijn e.d.) bewaard dat tijdens de offerceremonie werd gebruikt;
• lituus: dit is een staf die werd gedragen door de priester, de augur. 

De augures vormden één van de priestercolleges van het oude Rome. Zij hielden zich vooral bezig met voortekenen. Voorafgaand aan bijvoorbeeld een veldslag namen de augures de voortekenen waar om te zien of het verstandig was de strijd aan te gaan of nog even te wachten. Dit deden ze onder andere door het waarnemen van de vlucht van vogels.

In feite vertelt deze munt dat keizer Vespasianus de volledige controle heeft op militair, politiek en goddelijk niveau. Dit valt af te lezen aan de legende op de voor- en achterzijde van de munt. Hij is imperator (IMP), volkstribuun (TRI POT) en augur (AVGVR).