Mater Castrorum

Ik was niet op zoek naar een Faustina denarius, maar kon dit muntje echt niet laten schieten. Ik was verbaasd over het jeugdige en levendige portret van Faustina. Vaak is haar portret nogal stijfjes. Dit portret is op de een of andere manier anders……

Faustina Minor (de jongere) was een belangrijke vrouw in de Romeinse geschiedenis. Ze was de dochter van keizer Antoninus Pius en keizerin Faustina (de oudere). Ze trouwde met de volgende keizer in lijn Marcus Aurelius en was de moeder van keizer Commodus.

Uit de Romeinse bronnen is niet veel bekend over haar leven, maar wat er bekend is, ziet er niet goed uit voor haar. Ze wordt in verband gebracht met allerlei sterfgevallen door vergiftiging en executie. Ze wordt ook beschuldigd van het aanzetten tot de opstand van generaal Avidius Cassius tegen haar man. Waarschijnlijk omdat ze niet wilde dat haar zoon Commodus keizer zou worden (en daar had ze zeker gelijk in!).

Faustina vergezelde haar man op militaire campagnes en genoot daar enorm van. Marcus Aurelius gaf haar daarom de titel Mater Castrorum, wat 'Moeder van het kamp' betekent.

Deze denarius werd geslagen in Rome onder keizer Antoninus Pius, circa 147-150 na Christus. Faustina werd geboren rond 130 na Christus (er is geen zekerheid over haar geboortedatum). Ze was dus nog een ​​jonge vrouw op het moment dat deze munt werd geslagen.

Een wreed tafereeltje

Een bijzonder wreed tafereeltje. De keizer sleept een gevangene aan zijn haren mee. Het gaat hier om keizer Valentinianus I. Toch staat deze keizer bekend als een, voor die tijd, redelijk fatsoenlijk mens.

Valentinianus wordt wel beschouwd als de laatste grote West-Romeinse keizer. Hij was eerlijk en hardwerkend, stichtte scholen, hoewel hij zelf amper kon lezen, en gaf geen belastinggeld uit aan luxe zaken, maar aan forten en andere praktische dingen, zoals gratis medische zorg voor de armen in Rome. Valentinianus was zelf christen, maar er was voor iedereen geloofsvrijheid. Hij regeerde 11 jaar. 

In zijn hand houdt de keizer een zogenaamd labarum. Dit is een vexillum (militaire standaard) dat het Chi-Rho symbool ☧ weergeeft, gevormd uit de eerste twee Griekse letters van het woord Christus, Chi (X) en Rho (P).

Beschrijving

Beschri labarum was een vexillum, dat het Chi-Rho-symbool ☧ weergeeft, gevormd uit de eerste twee Griekse letters van het woord "Christus" – Chi en Rho. 

Beschrijvin ☧ weergeeft, gevormd uit de eerste twee Griekse letters van het woord "Christus" – Chi en Rho. 

BeschrijviHet labarum was een vexillum, dat het Chi-Rho-symbool ☧ weergeeft, gevormd uit de eerste twee Griekse letters van het woord "Christus" – Chi en Rho. 

De hand van god

In de Romeinse keizertijd werd het gebruikelijk een gestorven keizer te vergoddelijken. Ter herinnering aan deze ceremonie werd vaak in de beginjaren van de opvolger een munt geslagen. Op de voorzijde van deze 'consecratie-munten' werd de vergoddelijkte (divus) keizer afgebeeld, op de keerzijde doorgaans een adelaar, altaar of crematietoren. 

Deze consecratie-munt is geslagen na de dood van Constantijn de Grote (337). Het is een kleine koperen munt (follis) die op de voorzijde een gesluierde buste van Constantijn laat zien, op de keerzijde wordt Constantijn in een quadriga (vierspan) naar de hemel gebracht, waar de uitgestoken hand van God hem ontvangt. Op deze follis is dit prachtig te zien. Constantijn reikt zijn hand uit naar god. Op de voorzijde zijn de eerste twee letters DV (divus) goed te lezen.

Op de achterzijde staan nog de letters SMANS. Dit is het muntteken.

Nemausus

Deze munt staat al jaren heel hoog op mijn verlanglijstje!
Het is een historisch buitengewoon interessante munt. Samen met de afbeelding van een geketende krokodil met een bek vol tanden maakt dit een populair type, vooral in mooie staat.
De voorzijde van deze aantrekkelijke munt toont Augustus aan de rechterzijde rug aan rug met generaal Marcus Agrippa die het bevel had gevoerd tijdens de Slag om Actium in 31 v.Chr. Dat deze generaal samen met Augustus op de munt wordt afgebeeld geeft wel aan hoe groot de vriendschap tussen beiden geweest moet zijn!
Agrippa draagt hier een 'rostrale kroon', een hoofdbedekking in de vorm van een boeg van een schip bedoeld voor een commandant op zee. De eerste munten tonen Augustus blootshoofds, terwijl op latere munten, zoals deze, een lauwerkrans wordt toegevoegd.

De keerzijde toont Egypte in de vorm van een krokodil, geketend aan een palmboom met ​​de afgekorte stadsnaam COL NEM. De geketende krokodil staat voor het onderwerpen van Egypte aan het Romeinse rijk en het verslaan van Marcus Antonius en Cleopatra in de beroemde slag om Actium.

De letters COL NEM hebben betrekking op de kolonie in Nemausus, nu Nimes in Frankrijk, waar Romeinse soldaten die Augustus hadden gediend in de burgeroorlog tegen Marcus Antonius en Cleopatra, in alle rust konden genieten van hun pensioen.

De laatste serie van deze munten, waaronder ook dit exemplaar heeft de letter P onder de kinnen van beide heren staan. Pater Patriae (PP) is een titel die voor het eerst werd toegekend aan Augustus in 2 v.Chr. Dit betekent dat deze munt na deze datum geslagen moet zijn.

Tot slot staan op de voorzijde onder elkaar de letters IMP en DIVI F. Dit betekent de imperator (Augustus) als zoon (Filius) van de goddelijke (DIVI) Julius Caesar.

Hieronder nog een tekening van deze munt. Op deze tekening kun je goed zien hoe de munt er uit ziet zonder slijtage....

Nero en Zeus

Dit is een tetradrachme (kortaf: tet) van Nero met de god Zeus op de keerzijde. Dit is niet mijn eerste tet, ik heb er al een paar verzameld door de jaren heen. Ik ben dol op deze dikke zilveren munten. De munt is geslagen in Alexandria in Egypte (in die tijd een provincie van het Romeinse rijk.....).
Ik merk dat het verzamelen van tets steeds populairder wordt, ook al omdat er op de keerzijde soms afbeeldingen staan die niet makkelijk te vinden zijn op Romeinse munten, of die zeer kostbaar zijn.....
Een voorbeeld hiervan is de tet met Poppaea op de keerzijde. Dit was een van de vrouwen van Nero. Volgens de verhalen stierf zij met haar ongeboren kind omdat Nero haar in de buik had getrapt. Elders op deze blog is dit muntje te vinden.

Fonteius en de mythologie

De familie Fonteia was een ‘plebejer’ (burger) familie in Rome, leden van deze familie worden voor het eerst vermeld tegen het einde van de derde eeuw voor Christus. Cicero vermeldt dat de Fonteii oorspronkelijk afkomstig waren uit Tusculum (in Italië). Het was daar een van de meest vooraanstaande families.

De Fonteii beweerden afstammelingen te zijn van Fontus, de zoon van de god Janus uit de Romeinse mythologie. Op deze prachtige munt van Gaius Fonteius is het tweekoppige hoofd van Janus goed te zien. Met deze munt wordt dus naar de (goddelijke) afkomst van deze familie verwezen.

Aangezien Janus in latere tijden altijd met een baard wordt afgebeeld, wordt ook wel beweerd dat de twee hoofden verwijzen naar de Dioscuri, die op Tusculum met speciale eer werden aanbeden.

De galei op de keerzijde van deze bijzondere munt is een verwijzing naar Telegonus uit de Griekse mythologie. Hij zou de grondlegger van Tusculum zijn geweest, de geliefde stad van de familie Fonteia.
De galei wordt mooi afgebeeld met een stuurman en drie roeiers.

Domitianus op een voetstuk

Een aardig muntje van keizer Domitianus. Op de keerzijde de godin Minerva met onvermijdelijke uil. Minerva staat op een rostrale kolom, dit is een kolom dat werd opgericht ter nagedachtenis aan een overwinning in een militaire strijd op zee. De rostra, boegen of ramstevens van gevangen genomen schepen, werden op deze kolommen gemonteerd. Je kan deze ramsteven goed zien op het muntje.