Dit is mijn tweede sestertius uit de serie 'goede keizers'. Deze munt heeft een doorsnede van 32 mm en weegt 25,73 gram.
Deze munt komt uit de periode van de zogenaamde adoptiefkeizers, tussen 96 en 180, waarin vijf keizers achter elkaar een of twee zonen als opvolgers adopteerden. Het was tevens een enorme bloeiperiode van het Romeinse Rijk. Het rijk is nooit groter geweest dan ten tijde van deze keizers. De keizers waren zeer bekwame bestuurders en staan daarom bekend als de 'vijf goede keizers'.
Ik had al een mooie sestertius van een andere goede keizer, namelijk Antoninus Pius. Mijn doel is een complete serie goede keizers in sestertii te verzamelen.
Overigens bevindt zich in mijn verzameling ook een sestertius van de zoon van keizer Marcus Aurelius, namelijk Commodus. Hij wordt absoluut niet meer tot de goede keizers gerekend! Keizer Commodus is de geschiedenis ingegaan als een keizer, die in tegenstelling tot zijn vader, het rijk slecht bestuurde (en vooral ook aan anderen overliet....).
Ook de achterzijde van deze munt is interessant.
Hier wordt de godin Providentia afgebeeld. Zij was godin van 'het vooruitzien'. De keizer moet immers altijd oog hebben voor wat het Romeinse volk nodig heeft (een vooruitziende blik). Wat vooral interessant is, is dat Providentia met een staf naar de grond wijst, en dat aan haar voeten een bol ligt. Is dit misschien een globe van de aarde? Dat zou betekenen dat de Romeinen al wisten dat de wereld rond is. Dat is geen rare veronderstelling omdat in de Griekse oudheid al beweerd werd (door Pythagoras en anderen) dat de aarde bolvormig is......
Een fraaie follis van deze belangrijke keizer Diocletianus die lang geregeerd heeft (zeker voor de keizers uit deze woelige periode in de Romeinse geschiedenis!). De follis werd ingevoerd door deze keizer en werd uit brons geslagen en met een dunne zilverlaag afgewerkt.
Keizer Diocletianus was van eenvoudige komaf en wist zich, dankzij zijn uitstekende inzicht en organisatorische talenten, op te werken in het leger. Als zijn voorganger Numerianus komt te overleden tijdens een veldtocht (zie elders in dit blog) wordt Diocletianus uitgeroepen tot nieuwe keizer. Nadat Diocletianus weet af te rekenen met de andere troonpretendent, Carinus, is hij alleenheerser over het Romeinse Rijk.
Als hij keizer wordt verkeert het rijk in chaos. Het gaat slecht met de economie en barbaarse volkeren vallen met grote regelmaat binnen. De keizer grijpt in door een aantal belangrijke hervormingen door te voeren. Hij vernieuwt of reorganiseert het leger, het monetaire systeem en het belastingstelsel. De belangrijkste hervorming is de verdeling van het bestuur door het benoemen van een tweede augustus (Maximianus, zie elders in dit blog) en twee opvolgers. De twee keizers en twee Caesars besturen elk een kwart van het Romeinse Rijk. Door deze verdeling kan het rijk effectiever verdedigd en bestuurd worden. Onder Diocletianus verliest Rome haar belangrijke rol als politiek centrum en regeren de vier Romeinse heersers vanuit hun eigen hoofdsteden. Het nieuwe bestuurssysteem van Diocletianus heet de tetrarchie.
Diocletianus maakt ook naam als fanatiek christenvervolger. Hij gaf de christenen de schuld van de teloorgang van het rijk. De vervolgingen zijn zo hevig geweest dat de Oosters-orthodoxe kerk deze nog steeds herdenkt.
Diocletianus doet in 305 na Chr. afstand van de troon, en eist dit ook van de tweede augustus Maximianus. Deze stap is zeer opmerkelijk omdat Diocletianus de enige Romeinse keizer is die vrijwillig afstand heeft gedaan van de troon! Hij trekt zich terug in zijn gigantische paleis in Spalatum, het hedendaagse Split, en leeft daar nog enkele jaren in politieke afzondering.
Een sestertius van keizer Antoninus Pius!
Heerlijk zo'n lekkere dikke munt ( 31mm, 24.77gr). Dit is mijn eerste sestertius van een zogenaamde 'goede keizer'. De afbeelding van Indulgentia op de achterzijde is zeldzaam. Zij is godin en personificatie van de genade of vergiffenis. Haar attributen zijn een patera en een scepter. Hier wordt zij zittend afgebeeld met een scepter om haar linkerarm en een uitgestrekte rechterhand.
Ik ben kennelijk bevangen door het 'hippo-virus'.
Waar mijn vorige munt over de reizen van Hadrianus nog een zoekplaatje was (zoek de hippo), wordt het nijlpaard hier prachtig afgebeeld op de keerzijde van deze fraaie munt. De open bek is goed zichtbaar.
Ook deze munt is er weer een uit een serie van fascinerende munten. Er is veel te vertellen over deze serie.
Op 21 april 248 opende keizer Philippus de festiviteiten ter ere van de duizendste verjaardag van de stichting van Rome in 753 v.Chr. door Romulus en Remus. Ter herinnering aan deze festiviteiten liet de keizer munten slaan met de omschriften Romae aeternae en Saeculares Augg.
Naar verluid werden tijdens deze spelen meer dan 1.000 gladiatoren gedood samen met honderden exotische dieren waaronder nijlpaarden, luipaarden, leeuwen, giraffen en een neushoorn.
De ‘duizendjarige’ munten werden geslagen in goud, zilver en koper, met het portret van een lid van de keizerlijke familie: Philippus I, zijn vrouw Otacilia Severa (zie hier!) of hun zoon Philippus II.
De munten worden door de hedendaagse verzamelaars niet verzameld vanwege de familie op de voorzijde, maar vanwege de dieren op de achterzijde. Elke zogenaamde officina (werkplaats waar munten werden geslagen) kreeg één dier toegewezen. Deze werkplaatsen werden op de munt gemarkeerd door de Romeinse cijfers I, II, III, IIII, V of VI op de achterzijde.
De leeuw was het onderwerp voor de eerste officina, de wolvin met tweeling voor de tweede, de eland voor de derde, het nijlpaard voor de vierde, het hert voor de vijfde en de antilope voor de zesde. Op deze munt is het Romeinse cijfer IIII goed zichtbaar in de afsnede.
Keizer Hadrianus regeerde in een periode dat het relatief rustig was in het Romeinse rijk. Dat gaf hem gelegenheid om de uithoeken van zijn rijk te bezoeken. Deze keizer was in zijn regeerperiode meer tijd aan het reizen dan dat hij in Rome was!
Op onderstaande kaart is goed te zien welke reizen hij heeft gemaakt.
Van deze reizen is een hele serie munten geslagen.
Deze denarius laat zien dat hij tijdens zijn reizen de Nijl (Egypte) heeft bezocht. Het is een fraaie munt met op de achterzijde de god Nilus (god van de Nijl). Als je heel goed kijkt dan zie je direct onder de liggende god een krokodil met de bek naar links. Daaronder het kabbelend water van de Nijl. Het nijlpaard, eveneens met de bek naar links en komend uit het water, bevindt zich rechts van het midden van het muntplaatje. Hieronder heb ik beide dieren gemarkeerd.
De munten uit deze 'reisserie' zijn razend populair bij verzamelaars. Het is immers een mooi verzamelthema. Ik ga mijn best doen een paar andere munten uit deze serie toe te voegen aan mijn verzameling. Ben alvast blij met de eerste in mijn collectie!
Zoals ik al eerder op mijn blog heb vermeld, heb ik een zwak voor munten van Nero. De patina op deze dupondius is werkelijk prachtig.
De munt is eenvoudig herkenbaar als dupondius omdat Nero een zogenaamde stralenkroon draagt. Ik heb nog een munt van Nero met Victoria op de achterzijde. Zie hier.
Bronzen van Nero met een afbeelding van Victoria komen veel voor en zijn dus in het algemeen beter betaalbaar dan andere types. Maar goed, Nero is en blijft een populaire keizer voor menig muntenverzamelaar en daarom blijven de prijzen hoog!
De derde (late) soldatenkeizer op rij, die ik eigenlijk niet verzamel, maar het begint nu toch echt een collectie te worden.
Weer een mooi portret, met een prachtige afbeelding van Jupiter op de keerzijde. Let op de vogel. Natuurlijk een adelaar, want dit is een van de symbolen waar Jupiter goed aan te herkennen is.
Numerianus was ook weer zo'n soldatenkeizer die maar kort van zijn roem heeft mogen genieten. Hij was keizer van 283 tot november 284.
Een niet onbelangrijk feitje is dat zijn vader, Carus, voor hem een huwelijk arrangeerde met de dochter van Aper, prefect van de Praetoriaanse garde.
Numerianus werd ziek halverwege 284 en stierf begin november. Het gerucht gaat dat de keizerlijke staf zijn dood wilde verhullen (om zo de loyaliteit van het leger niet op de proef te hoeven stellen) door te zeggen dat Numerianus in een gesloten draagstoel zat vanwege een ernstige ontsteking aan zijn ogen. Na een aantal dagen roken soldaten echter de stank en vonden ze het ontbindende lichaam van de keizer. Het leger koos vervolgens op 20 november Diocletianus als opvolger.
De prefect Aper (schoonvader van Numerianus) had geprobeerd om zelf steun te krijgen om op de troon te komen. Diocletianus beweerde (wellicht terecht !) dat Aper zijn schoonzoon had vermoord. Dit betekende het einde voor Aper. In het volle zicht van het leger werd hij gedood door Diocletianus.
Met de dood van Numerianus en de troonsbestijging van Diocletianus werd de barre tijd van de soldatenkeizers afgesloten....
